Eric Ratsimbazafy, mpanolotra mpikaroka MAE
*******************************************
LahateninâAndriamatoa Praiminisitra, Lehibenâny governemanta, Ntsay Christian nandritra ny lanonam-panokafana aminâny fomba ofisialy
ny fikaonan-doham-pirenena «Dinika Nosy Malagasy»
CCI Ivato â 09 desambra 2019
Tompokolahy sy tompokovavy,
Ny voalohan-teniko dia ny fitondrana ny fiarahabana sy fisaorana ho anareo rehetra, avy aminâny Filohanâny Repoblika, Andriamatoa Andry Rajoelina, ary avy aminâny tenako manokana ihany koa. Ny fahatongavanareo soa aman-tsara avy aminâny lafy valonâny Nosy ary ny fahavononana asehonareo ka andraisanareo anjara aminâity fikaonan-doham-pirenena ity. âDinika Nosy Malagasy, ampitao ny hevitraoâ, izay tokoa no antonâizao fihaonantsika mandritra ny telo andro, manomboka anio izao. Zava-dehibe loatra ho antsika Malagasy ny fiombonana, fotoana hahafahantsika mampiseho izany firaisam-pirenena izany izao, izany hambopom-pirenena izany, izany fitiavan-tanindrazana izany, aminâny alalanâny hetsika fampivondronana ny herin-tsaina sy ny herim-po ao anatinâny toe-panahy maha-Malagasy antsika. Ka fotoana izao, ny handrosoantsika maneran-tany fa tena firenena manana ny maha izy azy tokoa i Madagasikara mamintsika.
Tompokolahy sy tompokovavy,
Ekena fa maro ireo dingana efa natao hamerenana aminâi Madagasikara ireo Nosy Malagasy manodidina ireo, tao anatinâizany fotoana lavalava, taona maro niverenanâny fahaleovantenanâi Madagasikara izay.
Miavaka mihitsy anefa ny anio, satria sambany teo aminâny tantaranâny firenentsika no misy fotoana natokana toy izao, hampivondronana ny olom-pirenena tsy vaky volo sy ny hery velona tsy ankanavaka mba handinika, hikaon-doha, ny aminâny ho avinâireo Nosy Malagasy ireo. Izany no isaorako eram-po, eran-tsaina anareo rehetra tonga maro manatrika etoana anio satria hanoratra tantara vaovao isika eto anivonâity firenena iombonana ity, aminâny alalanâny fandraisanâanjarantsika mavitrika aminâity Dinika Nosy Malagsy ity. Ka izany dia ho fanohitra lehibe entintsika Malagasy mijoro sy miady ny mba hamerenana ny fiandrianam-pirenentsika aminâny Nosy Sambatra, Nosy Kely, Nosy Bedimaky ary Nosy Ampela.
Izany tokoa ry Malagasy havako, no anaranâireo Nosy efatra ireo, fa tsy ireo anarana vahiny niantsoana azy hatraminâizao hoe Ile Glorieuse, Juan de Nova, Bassas da India ary Europa. Izany dia efa manambara sahady ny soritra nisianâny Malagasy nonina na nivelona taminâireo Nosy ireo nandritra ny taona maro.
Tompokolahy sy tompokovavy,
Miara-mahalala isika, fa misy ratra mbola tsy sitrana, ary misy fery tsy mbola mikatona vokatry ny fanjanahan-tany. Ao anatinâizany ny famonoana Malagasy maro dia maro nanerana ny Nosy taminâny taona 1947. Anisanâizany ihany koa ny fitananâny firenena nanjanaka ireo Nosy manodidina ireo, ka hahatsapanâny Malagasy fa mbola tsy to ny fiandrianam-pirenena ary tsy mbola tafaverina tanteraka ny fahaleovantenanâi Madagasikara.
Ankehitriny, ny fijoroantsika mitaky ny fiandrianam-pirenentsika aminâireo Nosintsika ireo dia efa fanehoantsika mazava eo imasonâizao tontolo izao, fa mbola tsy maty ary miredareda ato am-pontsika ny afom-pitiavan-tanindrazana. Ka isika taranaka aty aoriana dia manohy hasina ary mijoro hatrany aminâny fanohizana ny tolona hamerenana tanteraka ny fahaleovantenanâity Madagasikara tanindrazantsika ity.
Matoa misy izao dinika izao, dia satria mahatsiaro ny Malagasy fa mbola tsy feno ny fiandrianam-pirenena, satria, misy singam-pananana mbola voageja, satria mbola voaosiosy ny maha-izy azy.
Tompokolahy sy tompokovavy,
Tafavory etoana isika manomboka anio, hanao jery todika ny lasa tsy fanadino, fa ho raisina ho lesona; handinika sy hibanjina kosa ny anio sy ny ankehitriny ary ny ho avinâny taranaka Malagasy.
Raha nihaona tany Paris ny Filohanâny Repoblika Malagasy, Andriamatoa Andry Rajoelina sy ny Filohanâny Repoblika Frantsay, Andriamatoa Emmanuel Macron, taminâny 29 Mai 2019, dia napahatsiahivinâny Filoha Malagasy fa zava-dehibe loatra ho anâny Malagasy ireo Nosy ireo.
Izay indrindra no nanapahana hevitra ny aminâny hananganana vaomieranâasa iraisana. Tontosa teto Antananarivo, taminâny faha 18 Novambra 2019, ny fivoriana voalohany nataonâio vaomiera iraisana io. Taorianâio asam-baomiera io, dia nisy ny fanambarana niombonanâny roa tonta, nosoniavina niaraka izany, ary samy niaiky ny roa tonta fa misy dia misy ny tsy fifanarahana mikasika ny fiandrianam-panjakana momba ireo Nosy ireo.
Ho antsika Malagasy manokana, ny petrakâolana lehibe dia lehibe, dia ny tsy fahatontosanâny dingana rehetra ho fanafohanana ny fanjanahan-tany. Aminâny lalĂ na iraisam-pirenena, toy ny fanapahan-kevitry ny firenena mikambana taminâny taona 1979 sy ny taona 1980, nitaky mazava ny aminâizany isika alohanâny hiresahana zavatra hafa. Izany hoe ny famerenana ny fiandriananâi Madagasikara aminâireo Nosy Malagasy ireo dia mijanona ho vaindohan-draharaha tsy maintsy hitadiavam-bahaolana, alohanâny fanolorana soson-kevitra mikasika ny resaka hafa, toy ny fampandrosoana ireo Nosy ireo. Na dia eo aza anefa ny tsy fitovian-kevitra dia mbola miara-manaiky ny roa tonta ny aminâny tokony hanohizana ny fifampidinihana.
Tompokolahy sy tompokovavy,
Mazava amintsika izany izao, ny antony miavaka ary ny tanjona mavesa-danja napetraka ho tratrarinâity Dinika ity. Efa nambara tamintsika teo ihany koa, ny rindran-damina aminâny fandaharam-potoana hitondrana ny atrikasa, koa dia manantena ny fandraisanâanjaranâny rehetra mavitrika satria ny hevitry ny maro no mahataka-davitra. Ny teny filamatra nosafidiana nitondrana ny dinika dia manao hoe : âNosy Malagasy harem-pirenena sy lova ho anâny taranakoâ. Teny filamatra mifono fahendrena, sady maneho ny maha zava-dehibe ireo Nosy manodidina ireo aminâny maha singan-tany Malagasy azy sy noho ny harena raiketiny eo aminâizy ireo tsirairay avy sy eo aminâny fari-dranomasina manodidina azy ireo.
Koa dia mankahery antsika tsirairay ny tenako aminâny dinikâasa, iaraha-mahalala fa lohahevitra efatra no hodinihana kanefa mifandray izy ireo satria mampivoitra hatrany ny maha-sarotiny ny Malagasy mba hamerenana ny fiandrianany aminâireo Nosy ireo. Ka na dia eo aza ny hafanam-po sy ny fanehoana ny fitiavan-tanindrazana dia mahatoky ny fahaizantsika mizara hevitra am-pilaminana aho, ho lavitra ny bontolo, ho lavitry ny herisetra ka ilaina dia ilaina ny fanajana ny hevitry ny hafa. Izany no fomba hahafahantsika mifanakalo hevitra, manao ny fifandinihana, mandravona ny hevitra ho soniavina ary hanolotra fehin-kevitra mafonja ho anâny Filohanâny Repoblika ny alarobia ho avy izao, ho tonga eto amintsika tokoa izy aminâio fotoana lehibe io. Fantatsika ny fanamby lehibe miandry antsika aminâny fanohizana ny resaka sy ny fandinihana aminâny ankilany ny Frantsay, tsy atao masomena anefa fa vao maika hisikomponitra manoloana ny sakantsakana izay mety hitranga.
Hamaranako ny teniko, dia manantitra ny fisaorana sy ny fankasitrahana ho anâny rehetra aminâny fanehoana ny fahavononana hiaraka, sy ho sarotiny hatrany aminâny fananana iombonana. Mirary fahombiazana ho antsika jiaby ny tenako aminâity Dinika izay atao ity, asehontsika aminâny fotoana rehetra izany hambompom-pirenena izany mba hanafainganana ny firosoantsika aminâny tena fampandrosoana ka hametrahantsika lova maharitra ho anâny taranaka sy faramandimby.
Ambarako ary fa misokatra aminâny fomba ofisialy ny fikaonan-doham-pirenena Dinika Nosy Malagasy mandritra ny telo andro eto aminâny CCI Ivato.
Misaotra tompokolahy, mankasitraka tompokovavy
Christian Ntsay
Praiminisitra, Lehiben'ny Governemanta malagasy